PosadMaxwan Urban Talks #1
Marthe van Gils
Als lid van de Nationale Denktank 2018 onderzocht Marthe hoe we de transitie naar een circulaire metropool kunnen versnellen.
De Nationale Denktank vraagt jaarlijks een groep jonge denkers om maatschappelijke vraagstukken van concrete oplossingen te voorzien. In 2018 boog een multidisciplinair team van twintig academici (o.a. een natuurkundige, economen en architecten) zich over de vraag hoe we de transitie naar een circulaire metropool kunnen versnellen. Binnen dit kader deed Marthe onderzoek naar de wijk Manshiyat Naser in Cairo, ook wel Garbage City genoemd. In deze informele stad draait alles om afval, hier wordt al het afval van de Egyptische hoofdstad verzameld en vindt de verwerking plaats. Hoewel de infrastructuur er grotendeels ontbreekt, is Garbage City vooral verbonden met de rest van de stad door het systeem van afvalscheiding. De bewoners zien het vuilnis als hun grootste goed. Ze bezitten kennis over materialen en de waarde ervan.
Gebaseerd op deze ervaringen zouden we volgens Marthe binnen vier maanden een circulaire economie kunnen hebben als (ruwe) materialen duurder zouden zijn en arbeid naar verhouding goedkoper. Dat vraagt om het verleggen van belasting op arbeid naar ruwe materialen. Daarmee worden nieuwe producten veel duurder dan gerecyclede. Een organisatie die zich hier hard voor maakt is Ex’tax.
De weg naar een circulaire economie gaat via kleine stapjes, te beginnen bij het laaghangende fruit. Een voorbeeld hiervan is isolatiemateriaal, dat in enorme omvang geproduceerd wordt en verantwoordelijk is voor veel CO2 uitstoot. Middels de energietransitie willen we CO2 uitstoot reduceren, maar daarbij moet de CO2 uitstoot door de productie van nieuwe materialen niet vergeten worden.
Tot slot; de circulaire economie draait niet alleen om materiaalcycli, maar ook om duurzaamheid van de materialen. Veel bouwmaterialen kunnen tot wel 200 jaar mee, maar worden nu ver voor die tijd al vernietigd.
Mart Reiling
Mart zet crowd-sourced data in om het actieve gebruik van de stad inzichtelijk te maken en vertaalt die naar nieuwe ruimtelijke strategieën. Samen met Thijs Dolders richtte hij hiervoor in 2016 Track Landscapes op, een bureau voor landschapsarchitectuur.
Hardlopen en fietsen zijn populaire vormen van sport. Alleen al in Rotterdam rennen of fietsen 300.000 inwoners (bijna de helft van het totaal aantal bewoners) met enige regelmaat een rondje. Onderzoek van Track Landscapes op basis van data uit sportapps levert een aantal interessante inzichten op. Zo rennen in Rotterdam mensen vaker rondom een park, langs drukke wegen, dan in een park. De routes langs wegen zijn namelijk simpeler en overzichtelijker, en mensen willen vooral een duidelijke hardlooprondje. Maar het zijn precies deze routes waar de hoogste concentratie aan fijnstof gemeten wordt. Bepalend in de keus voor hardlooproute is wat er op de mental map staat; mensen rennen makkelijker volgens een vaste, bekende route.
Een ruimtelijke oplossing om het hardlopen op straat aangenamer te maken, is als het voetgangersgebied de norm wordt op straat. Bijvoorbeeld door gelijkvloerse kruisingen te maken, zodat hardlopers niet de stoep af hoeven en auto’s juist een verhoogde kruising oversteken, als een verkeersdrempel.
Ter vergelijking met Rotterdam: in Amsterdam concentreren veel hardloopactiviteiten zich in het Vondelpark. Hier zijn het de kleine dingen die het ‘m doen. In het Vondelpark kun je een rondje van 3 km rennen, terwijl dit bijvoorbeeld in het dichtbij gelegen Rembrandtpark slechts 1,2 km is; te weinig voor veel renners.
Interessant is volgens Mart de Parkrun app. Deze app verbindt hardlopers met elkaar. Deelnemers kunnen zelf een hardloopevent organiseren waar andere app-gebruikers aan mee kunnen doen. Met het gevaar dat de openbare ruimte ontwricht wordt door hoge opkomst bij deze spontane events.
Track Landscapes
Lydia Halders
Lydia is in 2018 afgestudeerd aan de Design Academy Eindhoven met een reeks animaties over dieren als co-bewoners in de stad. Ze ziet natuur als sleutel voor de gezonde stad.
Veel stedelingen zijn verwijderd geraakt van de natuur. In design of stedenbouwkundige plannen speelt het dierenrijk geen rol. Terwijl de stad even goed een natuurlijke omgeving is, met bijen, ratten, duiven, vossen en nog veel meer. Dat idee verwerkte ze in haar animaties.
Buzz Stop bijvoorbeeld laat de wederzijdse winst zien voor mens en dier, als bushaltes uitgerust zouden worden met een bijenkorf tegen het glazen paneel. Terwijl passagiers wachten op de bus valt er iets interessants te zien, en de bijen op hun beurt profiteren van de diverse vegetatie in de buurt die het hele jaar rond beschikbaar is. De stad biedt de bij, als bedreigde diersoort, misschien wel meer kansen dan een boerderij met eenzijdige akkerbouw en slechts korte bloeiperiodes per jaar.
In de animatie One size fills all laat Lydia zien dat de kreeft het goede voorbeeld geeft als het gaat om kledingconsumptie. Als de kreeft een nieuw pantser krijgt, eet hij zijn oude ‘jas’ op. Dus waarom verwerken wij ons onze afgedankte kledingitems niet tot voedsel, in plaats van het weg te gooien?
Volgens Lydia is de grootste toegevoegde waarde van natuur in de stad het besef dat mensen niet eruit hoeven om buiten te zijn en te ontspannen. Als je de deur uitstapt, loop je de stedelijke natuur in.
Bekijk de animaties (en ander werk van Lydia) op www.bylyds.com
Willem de Kam
Als hij geen kolkende menigte voetbalsupporters fotografeert, richt hij zijn camera graag vanuit een ander perspectief op de stad.
In plaats van de voetbalwedstrijd zelf fotografeert Willem liever de setting eromheen. Het decor van hekwerk, kooien en betonnen tunnels wekt de indruk dat elke willekeurige supporter ieder moment tot de aanval over kan gaan. Ook het feit dat de gemoedstoestand van zoveel mensen afhangt van hoe goed een elftal hun werk doet fascineert hem, en hoe volslagen vreemden elkaar vinden in de ontlading na een gewonnen (of juist verloren) wedstrijd.
Daarnaast is hij altijd op zoek naar niet-alledaagse momenten of plekken in de openbare ruimte. Zijn project Kabouters en Adelaars, een registratie van buitengewone voortuinen, komt daaruit voort. Nederlanders zijn dol op hun voortuin, maar niet iedereen gaat voor de gebruikelijke heg, planten, tegels of wat gras. Sommige mensen claimen op eigen wijze ‘hun’ stukje van het straatbeeld. Of het nou is als mini-parkeerplek voor een mini-auto of als urban jungle. Deze ruimtelijke onregelmatigheden geven genoeg te speculeren over de bewoners achter de voortuinen.
Op het eerste gezicht lijkt het werk van Willem stedelijke fotografie, maar het gaat verder dan dat. Hij fotografeert de Nederlandse maatschappij aan de hand van ruimtelijke elementen.
www.willemdek.am
