Optimaal profiteren van mobiliteitshubs

Mobiliteitshubs kunnen ontworpen worden om een gevarieerde mix van functies en diverse openbare ruimtes te bieden, vergelijkbaar met hoe treinstations zijn omgevormd tot multifunctionele plekken met winkels, ontmoetingsruimtes, kantoren en woningen. Met deze bredere kijk beschouwen we hubs als vitale stadsinterventies wiens impact verder reikt dan alleen mobiliteit. Ze kunnen dienen als instrumenten voor stadsplanning, zoals het bevorderen van gedeelde mobiliteit, het clusteren van onze voertuigen, en het bieden van ruimtes om onze stedelijke omgevingen te vergroenen. Bovendien bieden mobiliteitshubs kansen voor vastgoedontwikkeling; het creëren van nieuwe centrale locaties voor commerciële, sociale en residentiële ruimtes die waardevolle gemeenschapshubs op buurtniveau kunnen worden. Maar hoe kunnen we hun volledige potentieel ontsluiten en optimaliseren, verdergaand dan alleen parkeren voor gedeelde voertuigen, en hoe moeten we deze bredere hubs ontwerpen?

Definiëren van mobiliteitshubs

Voordat we ingaan op algemene principes, is het essentieel om te begrijpen wat een mobiliteitshub is. Wij definiëren mobiliteitshubs als sleutelknooppunten in een transportnetwerk waar de overgang tussen verschillende transportmodaliteiten kan plaatsvinden, waarbij ten minste één modus collectief is (gedeeld en/of openbaar). Ons onderzoek naar hubs begon met het rapport: "Hubs in bestaande buurten", dat het potentieel van hubs benadrukte om stedelijke ruimte te besparen, vooral wanneer geïntegreerd met "superblok" strategieën die pleiten voor voetgangersvriendelijke zones met groene ruimtes en transformatie van wegen.

Belangrijkste principes voor het implementeren van mobiliteitshubs

Een mobiliteitshub kan een katalysator zijn voor significante stedelijke transformaties en biedt tal van voordelen voor onze steden. Echter, deze ambitie is complexer dan alleen het implementeren van gedeelde mobiliteit. Het vereist een allesomvattende planningsbenadering. In samenwerking met de gemeente Amsterdam hebben we een Ruimtelijke Strategie voor Mobiliteitshubs ontwikkeld, die zeven kernprincipes schetst om deze overgang te leiden.

1. Plan Hubs als Netwerken

Het ware potentieel van mobiliteitshubs kan worden benut wanneer ze worden gezien als onderdeel van een samenhangend netwerk, in plaats van geïsoleerde entiteiten. In Amsterdam verwijzen we hiernaar als het "gebiedsdekkend netwerk". Deze aanpak zorgt ervoor dat elk huishouden binnen Amsterdam zich binnen een maximale loopafstand van 5 of 10 minuten van een mobiliteitshub bevindt, waardoor ze stadsbreed toegankelijk zijn.

2. Definieer Meerdere Doelen voor Hubs

Mobiliteitshubs moeten worden geleid door meerdere doelstellingen. Het bevorderen van duurzame mobiliteit met gedeeld vervoer als een belangrijk onderdeel is één doel, maar ze kunnen ook bijdragen aan sociale samenhang en toegankelijkheid voor kwetsbare groepen. Ruimtelijk gezien moeten hubs meer ruimte vrijmaken dan ze innemen.

3. Plan Gebiedsgerichte Strategieën

Om hub-netwerken effectief te integreren met hun omgeving, moeten ze aanpasbaar zijn aan de unieke kenmerken van verschillende stedelijke buurten. De planning van hub-netwerken in het stadscentrum moet verschillen van die in de buitenwijken om te passen bij uiteenlopende gebouwde omgevingen en bewonersgedragingen.

4. Gebruik Bestaande Infrastructuur

Stedelijke gebieden hebben vaak een overschot aan parkeervoorzieningen. Mobiliteitshubs kunnen het delen van parkeerplaatsen en voertuigen bevorderen door beter gebruik te maken van de bestaande parkeerinfrastructuur. Deze transformatie kan worden versterkt door samenwerking tussen publieke en private belanghebbenden, vooral met eigenaren van private parkeergarages.

5. Koppel aan (Nieuw) Parkeerbeleid

Mobiliteitshubs moeten worden geïntegreerd in bestaand en nieuw parkeerbeleid om parkeerbeheeruitdagingen aan te pakken. Het introduceren van mobiliteitshubs en gedeelde voertuigen samen met betaald parkeren kan bijvoorbeeld mensen stimuleren om over te stappen van privé naar gedeelde voertuigen. De introductie van hubs moet ook de parkeernormen van een gebied verminderen.

6. Koppel aan (Nieuwe) Stedelijke Transformaties

Mobiliteitshubs kunnen parkeerdruk verlichten in bestaande stedelijke ontwikkelingen, wat bijzonder nuttig is in ruimtebeperkte gebieden zoals Amsterdam. Bovendien kunnen hubs nieuwe stedelijke ontwikkelingen stimuleren op locaties die eerder niet werden overwogen, waardoor ruimte vrijkomt voor nieuwe huisvesting, werkplekken en voorzieningen.

Beweeg over Schalen Heen

Om al deze principes effectief aan te pakken, is het laatste maar misschien wel het meest cruciale principe van hub-ontwerp om te plannen over verschillende schalen heen. Mobiliteitshubs moeten voldoen aan stadsbrede, wijk-, buurt- en straatspecifieke behoeften, waardoor een scala aan stedelijke functies mogelijk is en meerdere doelen worden bereikt.

Vooruitkijkend

Naarmate we de grenzen van mobiliteitstransitie verleggen, kunnen we ons in de korte en lange termijn voorstellen dat hubs een centrale rol blijven spelen in stedelijke dynamieken. Beginnend met eenvoudige parkeerplaatsen voor gedeelde voertuigen kunnen ze worden opgewaardeerd naar collectieve parkeervoorzieningen. Uiteindelijk evolueren ze naar logistieke hubs of parkeerplaatsen voor fietsen, scooters en andere nieuwe kleine voertuigen in onze toekomstige stedelijke landschappen.

Meer weten?

In de kern moet het ontwerp van een hub de lokale context volgen om het maximale potentieel te benutten en succesvol te integreren met de stedelijke omgeving. We presenteren ook vier voorbeelden van hubsontwerpen die zijn afgestemd op hun specifieke context, die je hier kunt downloaden.

Download beelden