Als toegangspoort van Antwerpen is het Astridplein al lang een belangrijk stedelijk knooppunt. In een gezamenlijke tender ontwikkelde PosadMaxwan een ontwerp dat het plein transformeert tot een ruimte die zowel voetgangers centraal stelt als inspeelt op de dynamiek van de stad. Het resultaat is een levendig, klimaatbestendig plein waar lokaal gebruik en stedelijke behoeften in balans zijn.
Met een rijke geschiedenis is het Astridplein een belangrijk kruispunt in de ontwikkeling van Antwerpen. Ooit bekend als ‘Statieplein’ was het de plek waar de spoorlijn de stad binnenkwam en een belangrijke overstapplek voor trein, tram, auto en fiets. Vandaag biedt het plein niet alleen ademruimte in een verharde en dichtbebouwde buurt met een diverse bevolkingssamenstelling, maar ook een unieke kans om de rijke geschiedenis te verbinden met het moderne stadsleven.
In samenwerking met Felixx, Benthem Crouwel Architects, MINT, Ara, ABT, Common Ground en De Groote De Man hebben we deelgenomen aan de aanbesteding voor het herontwerp van het historische Astridplein. Hoewel we niet de opdracht hebben gewonnen, zijn we trots op ons voorstel en de samenwerking met de andere betrokken partners. Het ontwerp draagt bij aan de herinrichting van het Astridplein als een toekomstbestendige, toegankelijke en groene ruimte voor de stad.
Royale stadsfoyer
Onze visie voor het plein richt zich op de transformatie naar een royale stadsfoyer - een ruimte die zowel een overgangszone is tussen de stad en het station als een bestemming voor bewoners en bezoekers. Door de focus op de voetganger vindt het ontwerp een nieuwe balans tussen lokaal gebruik en de functie van het plein binnen de bredere stadsregio. Het plein krijgt daarmee de grandeur die het historische station, de Zoo en de Koningin-Elisabethzaal verdienen.
Het plan stelt voor om het stationsgebied op te bouwen uit drie scharnierende pleinen die elk hun eigen identiteit hebben en bijdragen aan de versterking van het stedelijke weefsel. Van de dynamische en groene ruimte van het Astridplein tot de rustige plekken van het Flamingoplein, deze indeling bevordert de verblijfskwaliteit en biedt ruimte voor evenementen en rust.
1/5
Verblijfsruimte boven, infrastructuur onder
Door het maaiveld in te richten als aangename beweeg- en verblijfsruimte, terwijl de ondergrondse lagen efficiënt worden benut voor infrastructuur, wordt het Astridplein een levendige plek om te verblijven én over te stappen. We bundelen de OV-knooppunten onder de bekende namen van de metrostations Astrid en Diamant, en het plein fungeert als de centrale schakel tussen de verschillende bestemmingen. Zo wordt het een bruisende, multifunctionele ruimte die reizen en verblijf met elkaar verbindt.
1/3
Klimaatadaptatie
In het ontwerp wordt ook veel aandacht besteed aan klimaatadaptatie. Het plein wordt een klimaatmachine met waterpartijen die zowel bijdragen aan waterbuffering bij hevige regenbuien als koeling tijdens warme dagen. Inclusief een innovatief watersysteem dat het plein transformeert in een functionele en duurzame ruimte. De monumentale watertafel speelt hierbij een verbindende rol en zorgt samen met de groene structuur dat Astridplein een van de toonaangevende openbare ruimtes in Antwerpen wordt, waar water een centrale rol speelt.
Door de integratie van de natuursteenverharding uit de omgeving, het waterplein en groene plantvakken, ontstaat een monumentaal landschap dat zowel de geschiedenis van de plek respecteert als voldoet aan de eisen van de toekomst.
1. Volle waterpartij: ’s Avonds en ’s nachts is de watertafel volledig gevuld, wat een serene uitstraling geeft en de circulatie concentreert op de omliggende loopzones. Dit verhoogt de sociale controle en geeft het centrale plein een natuurlijk afgesloten karakter.
2. Looppaden: Tijdens spitsmomenten, ’s ochtends en ’s avonds, wordt het waterniveau verlaagd, zodat diagonale paden droogvallen. Deze bieden een snelle en praktische doorgang naar het station.
3. Compartimentering: In de zomer of bij evenementen kan het waterniveau verder worden verlaagd in afzonderlijke compartimenten. Dit vermindert waterverbruik en creëert specifieke verblijfs- of evenementenruimtes.
4. Open plein: Bij grote evenementen, zoals het jaarlijkse reuzenrad, kan de watertafel volledig drooggelegd worden. Een speciale opstelplek ten noorden van de centrale trap is hiervoor voorzien.
