Drijvende en zelfvoorzienende stad De Grote Rug
In een ontwerpatelier hebben de IABR en de gemeente Dordrecht samen met ontwerpbureaus West8, VenhoevenCS, EGM, studio Donna van Milligen Bielke en PosadMaxwan onderzocht hoe waterveiligheid kan fungeren als hefboom voor duurzame gebiedsontwikkeling. Door de kansen voor duurzame ontwikkeling en de kwaliteiten van wonen op het water inzichtelijk te maken, tonen we aan hoe voormalig spaarwaterbekken Grote Rug en soortgelijke locaties kunnen bijdragen aan de waterveiligheids- én verstedelijkingsopgaven in Nederland. De ontwerpend onderzoeken zijn de afgelopen maanden gepresenteerd op de IABR tentoonstelling The High Ground in Dordrecht.
Ons ontwerp in EenVandaag
Het nieuwsprogramma EenVandaag ging langs bij de Gemeente Dordrecht om de uitkomsten van het IABR-onderzoek en hun visie op klimaatadaptatie te bespreken. Onze maquette voor drijvende woningen op De Grote Rug op De Staart wordt als voorbeeld getoond. Bekijk de uitzending van EenVandaag hieronder (item start op 14.19").
Bekijk de uitzending
Waterstad met hoge dichtheid
Net als de meeste andere steden heeft Dordrecht een sterk tekort aan woningen. Er zijn al plannen voor de bouw van 4000 woningen, maar de komende jaren zullen er nog zo’n 6000 woningen moeten worden toegevoegd. Ook de ontwikkeling van in eerste instantie minder logische locaties, zoals op het water, is vanwege de druk hard nodig. De drijvende stad bevat zo’n 2500 woningen, plus werkplekken en bijbehorende voorzieningen, en draagt daarmee significant bij aan de woningvraag. De meeste waterwijken elders zijn monofunctioneel, alleen toegankelijk voor bewoners en hebben een lage dichtheid. Drijvende stad Grote Rug onderscheidt zich van deze wijken dankzij een gemengd stedelijk milieu met hoge dichtheid en de aanwezigheid van publieke functies en buitenruimtes.
Bijdragen aan waterveiligheid
Vanwege haar ligging in het overgangsgebied van zee naar rivieren is Dordrecht kwetsbaar voor overstromingen. De drijvende stad beweegt mee met de getijden van de rivier Wantij en met het waterniveau in geval van overstroming: de wijk blijft dus functioneel en veilig ongeacht het waterniveau. Tegelijkertijd dient het als evacuatiebestemming voor vluchtelingen uit de overstroomde binnendijkse delen van Dordrecht.
© Merel Corduwener
Verduurzaming van de leefomgeving
De transitie naar een CO2-neutrale, circulaire, groene en klimaatadaptieve toekomst vereist een andere inrichting van de stedelijke omgeving. Het integreren van duurzaamheid is vanaf de start van het ontwerp meegenomen aan de hand van de 17 Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties. Deze SDG’s richten zich op duurzaamheid in de volle breedte: van sociale, tot ecologische, tot energetische, tot economische duurzaamheid. Het toepassen van de SDG’s heeft geleid tot een waterstad vol natuur, met ruimte voor (interactie tussen) verschillende bevolkingsgroepen en aangedreven door duurzame energie.
Wonen met water
In het ontwerp voor de drijvende stad Grote Rug vormen diversiteit, interactie, goede openbare ruimte en groen de basis. De stad heeft een hoge dichtheid, bestaat uit verschillende woningtypen, werkplekken en voorzieningen voor de bewoners en bezoekers van buiten de stad. De openbare ruimte is aantrekkelijk en divers: van smalle grachten zoals we die kennen uit Venetië tot drijvende groene parken met veel aandacht voor ecologie en biodiversiteit. Er is een breed palet aan overgangen tussen water en land: ecologische oevers, recreatieve steigers, private tuinen en gemeenschappelijke parken.
Met ons plan hebben we een structuur ontworpen die ook toepasbaar is op andere locaties, waar verstedelijking, waterveiligheid en duurzaamheid urgente uitdagingen zijn. We kijken ernaar uit om in andere steden verder te ontwerpen aan de waterstad.
